Juno İş Dünyası Raporu (7) | 10 Kasım 2016

Yayın Tarihi:

Türk Lirası’nın başta Amerikan Doları ve Euro karşısında ciddi değer kayıpları yaşadığı bu dönemde, iş dünyası için fazlasıyla risk yaratan “döviz pozisyonu açığı” önem kazanmıştır. Dolayısıyla döviz pozisyonu açığı, iyi yönetilmesi gereken konulardan birisidir.

Juno İş Dünyası RaporuDöviz Pozisyonu ve Döviz Pozisyonu Açığı

“Döviz pozisyonu”nun anlamı, döviz bazında varlıklara sahip olmak veya döviz yükümlülükleri taşımak demektir.

Buradaki varlıklar; döviz kasası, bankadaki döviz mevduatı ve dövizli tüm alacaklardır. Döviz bazında varlıklara stokları dahil etmek, stokların kısa zamanda döviz bazında elden çıkarılmasına bağlıdır.

Bu tanımda bahsedilen döviz yükümlülükleri ise sadece bankalardan kullanılan döviz kredilerini değil, döviz bazında olan tüm ticari borçları da kapsadığı unutulmamalıdır.

Yani bir firma, piyasaya döviz bazında borçlandıysa, bankalardan döviz kredisi veya dövize endeksli kredi aldıysa, “döviz yükümlülüğü” vardır. Aynı şekilde döviz kasası, döviz bazında mevduatı veya alacağı varsa “döviz varlığı” var demektir. Bir firmanın döviz yükümlülüğü veya döviz varlığı mevcutsa “Döviz pozisyonu” taşıyor demektir.

Bu firmanın döviz varlığı, döviz yükümlülüğünü karşılamıyorsa “döviz pozisyonu açığı” oluşmuş demektir. Sadece döviz yükümlülüğü varsa zaten otomatik olarak döviz pozisyonu açığından bahsedilecektir.

İktisatın birincil kurallarından birisi, gelir hangi para birimindense, o para biriminden borçlanmaktır.

Firmalar, döviz pozisyon açığına girebilirler. Bunu farkında olarak veya olmadan yapabilirler. İlk akla gelen sebep, dövizin stabil olduğu dönemlerde ortaya çıkar. O da, dövizin artmaması ve döviz faiz oranlarının TL’ye göre neredeyse 3’te 1’i kadar olmasıdır. TL faiz oranına göre çok düşük bu faiz oranı, firma yöneticilerini maalesef iştahlandırır.

Firmaların döviz yükümlülüğüne girmeleri, yönetimsel ve stratejik bir karardır. Ancak belli şartların olması gerekir. Bu şartlar oluşmadan girilen döviz yükümlülükleri ciddi risk taşır ve hatta kumardır.

Bu şartların başında firmanın döviz varlığının olup olmadığı gelmektedir. Diğer şart ise, döviz yükümlülüğüne gireceğiniz tutarın karşılığının yine aynı döviz cinsinden varlıklarla karşılanıp karşılanmadığıdır. Yani döviz varlığı USD iken Euro yükümlülüğe girmek de risk taşır.

Döviz pozisyonu açığına girmek de yine belli şartlar dahilinde olmalıdır. En önemli şart, firmanın girdiği döviz pozisyonu açığını kaldırabilip kaldıramayacağıdır. Ne kadar döviz pozisyonu açığını taşıyabileceklerini ise karlılıkları belirleyecektir. Karlılığı yüksek olan bir firma daha çok döviz pozisyonu açığını taşıyabilecekken, az karlı firmalar hiç döviz pozisyonu açığı taşımamalıdır.

Örneğin; 3 milyon dolar döviz varlığı olan bir firma, maksimum 3 milyon dolarlık döviz yükümlülüğüne girmelidir. Bu şekilde döviz pozisyonu açığına girmemiş olacaktır. Artan döviz kuru, döviz borçlarını artırsa da döviz varlığı da artacağından bu 2 kalem birbirini kompanse edebilecek seviyede olur. Eğer bu firma, 4 milyon dolarlık döviz yükümlülüğüne girerse 1 milyon dolarlık döviz pozisyonu açığı var demektir. İşte bu noktada firma karlılığının, mevcut olan döviz pozisyonu açığındaki kur artış riskini karşılayacak düzeyde yüksek olmasına göre bu risk taşınmalı veya taşınmamalıdır.

Döviz yükümlülüğüne girilmesi halinde karşılaşılabilecek bir diğer risk ise şudur:

Firma, döviz varlığı kadar döviz yükümlülüğüne girdi ve fakat kurlarda ciddi bir artış yaşandı. Döviz pozisyonu açığı olmadığı için döviz varlığı, döviz yükümlülüğü kadar arttı. Buraya kadar her şey normaldir. Ancak bu firma, döviz yükümlülüklerini her şartta ödemek durumda olmasına rağmen, kurlardaki artış sebebiyle sıkıntıya düşen bir başka firmadan döviz alacağını alamama riskiyle karşı karşıyadır.

Ticari alacakların tahsili her zaman için %100 garanti değildir. Ama, kurlardaki beklenmeyen ve ciddi artışlar, daha fazla risk taşımaya yol açacaktır.

Bu durumda yine firmanın net kar gücü devreye girse de kabul edilmesi gereken prensip, döviz varlığının %80-%85’i kadar döviz yükümlülüğüne girilmesi olmalıdır. Böylece firmalar, beklenmeyen riskler karşısında daha dayanıklı olacaktır.

ABD Seçimleri

ABD seçimleri sonuçlandı… Korkulan gerçekleşti ve Trump, ABD’nin 45. başkanı seçildi.

Bu ihtimalin hiç de düşük olmadığını ve Trump’ın kazanacağını 4 Ekim 2016 tarihli “Juno İş Dünyası Raporu (3)”te aşağıdaki gibi ifade etmiştik:

Şu anki anketlerde önde görünen Demokrat Clinton olmasına rağmen, beklentiler ve senaryoların Trump’ın kesin kazanacağına göre şekillendirildiğini belirtmek gerek.

İşte bu ihtimal, dünya finans ve iş dünyasını endişelendirmekte hatta korkutmaktadır.

Her ne kadar 27 Eylül’deki ilk münazaranın galibinin Clinton olduğu belirtilse de ABD halkının Trump’ı seçeceği yönünde beklentiler yükselmektedir.

ABD’nin bu seçimine ilk tepkiyi elbette Amerikan Doları verdi. EUR/USD 1,0990’dan 1,1298’e kadar çıkarken Trump’ın zafer konuşmasındaki yumuşak tarzından dolayı kısa sürede 1,11’lere kadar geriledi.

Aynı tepkiyi en sert yaşanan para birimlerinden birisi de TL oldu. USD, TL karşısında 3,1633 seviyelerinden 3,2846 seviyesine kadar fırladı, sonrasında 3,19’un altına doğru geriledi.

TRUMP DÖNEMİ

Donald Trump, sert geçen bir kampanya sonucunda, çoğu kesimden sert tepki çekmesine rağmen yarışı kazanan taraf oldu. Ayrıştırıcı, ırkçı, islamofobik, erkek egemen söylemlerin yanı sıra NAFTA’yı feshetmeyi, Çin ve Meksika’dan ithal edilen mallara gümrük vergisi eklemeyi düşünmesiyle, FED politikalarını beğenmediğini ifade etmesiyle ekonomi ve iş dünyasını endişelendiren Trump, 9 Kasım’da TSİ 11:00’de yaptığı zafer konuşmasında, bu söylemlerini unutmuş, birleştirici, barışçıl ve büyüme odaklı ifadeler kullandı.

Ne kampanya dönemindeki konuşmalara ne de zafer konuşmasındaki açıklamalara çok itibar etmemek gerekir. 2 uç noktada izlediğimiz Trump’ın, genel anlamda “yüksek Amerikan çıkarları” için çalışacağını söylemek gerekir.

Dünya ekonomisi, bu önemli gelişmeyi endişeyle ve şüpheyle karşılayacak, borsalarda ve kurlarda yaşanabilecek sert hareketlere ve yüksek volatiliteye hazır olması gerekecektir.

İlk tepkileri olumsuz yönde veren piyasalar, Trump’ın başkanlık koltuğuna oturacağı 20 Ocak 2017’ye kadar az da olsa sakinleşecektir. Bu tarihten itibaren Trump’ın icraatları ve söylemleri büyük önem taşıyacak, her sözü piyasaları etkileyecek ve belli bir istikrarsızlıkta tutacaktır. Bu nedenle, Trump’ın her icraatına gereğinden fazla tepki veren bir piyasaya hazır olmak gerekecektir.

EKONOMİK VERİLER

  • 2 Kasım TCMB verisine göre, Ağustos 2016 döneminde finansal kesim dışındaki firmaların ağustos döneminde net döviz açığı 1 milyar 471 milyon dolar artarak 210 milyar 520 milyon dolara yükseldi.
  • Eylül’de %0,18 artan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Ekim’de % 1,44; Eylül’de %0,29 artan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) Ekim’de % 0,84 arttı. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında % 7,16; yurt içi üretici fiyatlarında % 2,84 oldu.
  • Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ve Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ekim ayında en fazla reel getiri dolardan sağlandı. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 2,81, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 2,2 ile dolarda gerçekleşti.
  • Türkiye’de sanayi üretimi Eylül’de artış beklentilerine karşılık sert düştü.
    Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçlarını açıkladı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, eylülde bir önceki aya göre % 3.8 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise geçen yılın aynı ayına göre % 3.1 düşüş gösterdi.

logo06a

Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılma süresi 25 Kasım’a kadar uzatılmıştır. Tüm şirketler için önemli fırsatlar sunmakta olan bu uygulamadan yararlanmak, özellikle 2011-2015 arası mali defterlerin incelenmemesini sağlayacaktır.

Bazı duyumlara göre ise, yapılandırmadan faydalanmayan firmaların defterlerinin özellikle inceleneceği şeklindedir. Dikkate alınması gereken bir duyumdur.

Paylaş:
Yazı Kategorisi: Raporlar
Etiketler: , , , , , , , , , , , ,

orum var

  322. Hello there I am so delighted I found your weblog, I really found you by mistake, while I was searching on Google for something else, Anyhow I am here now and would just like to say cheers for a remarkable post and a all round exciting blog (I also love the theme/design), I don’t have time to browse it all at the moment but I have book-marked it and also included your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a lot more, Please do keep up the superb work.

  326. I dont think Ive caught all the angles of this subject the way youve pointed them out. Youre a true star, a rock star man. Youve got so much to say and know so much about the subject that I think you should just teach a class about it

  330. I discovered your weblog site on google and verify just a few of your early posts. Proceed to maintain up the very good operate. I simply further up your RSS feed to my MSN News Reader.

  339. Simply want to say your article is as amazing. The clarity in your post is just great and i can assume you’re an expert on this subject. Fine with your permission allow me to grab your feed to keep up to date with forthcoming post. Thanks a million and please keep up the gratifying work.

  340. I like to spend my free time by scanning various internet resources. Today I came across your website and I found it has some of the most practical and helpful information I’ve seen.

  341. Thank you pertaining to sharing the following great subject matter on your website. I ran into it on google. I am going to check to come back after you publish additional aricles.

  350. Hi welcome to our website Thank you for taking interest in our site go to the top right corner and you will see the 3 bars click on those bars. It will show you a menu of things you can order on our website the next thing.

  367. Your thing regarding creating will be practically nothing in short supply of awesome. This informative article is incredibly useful and contains offered myself a better solution to be able to my own issues. Which can be the specific purpose MY PARTNER AND I has been doing a search online. I am advocating this informative article with a good friend. I know they are going to get the write-up since beneficial as i would. Yet again many thanks.

  369. Abnormal this put up is totaly unrelated to what I was searching google for, but it surely used to be listed at the first page. I suppose your doing one thing proper if Google likes you adequate to place you at the first page of a non similar search.

  379. Great post. I was checking constantly this blog and I’m impressed! Very useful info specifically the last part :) I care for such info much. I was looking for this certain information for a very long time. Thank you and good luck.

  381. Appreciation for taking the time to discuss this topic, I would love to discover more on this topic. If viable, as you gain expertise, would you object to updating the website with further information? It is tremendously beneficial for me.

  385. What i discover troublesome is to find a weblog that may capture me for a minute however your blog is different. Bravo.

  391. I do not even know how I ended up here, but I thought this post was good. I do not know who you are but certainly you are going to a famous blogger if you are not already ;) Cheers!

  392. It’s the best time to make some plans for the future and it is time to be happy. I’ve read this post and if I could I wish to suggest you some interesting things or tips. Maybe you can write next articles referring to this article. I wish to read even more things about it!

  400. What’s Happening i’m new to this, I stumbled upon this I’ve found It positively useful and it has aided me out loads. I hope to contribute & help other users like its aided me. Great job.

  402. Nice Post. It’s really a very good article. I noticed all your important points. Thanks.

  403. I dont think I’ve read anything like this before. So good to find somebody with some original thoughts on this subject. cheers for starting this up. This blog is something that is needed on the web, someone with a little originality.

  405. Hello there! I really enjoy reading your blog! If you keep making amazing posts like this I will come back every day to keep reading.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak.

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>